Prawo handlowe międzynarodowe

Pojęcie powództwa gwarancyjnego oraz interwencyjnego jest obce polskiemu kodeksowi postępowania cywilnego.

Nie oznacza to jednakże, że powództwo gwarancyjne lub interwencyjne pozbawione jest praktycznego znaczenia dla polskich przedsiębiorców biorących udział w międzynarodowym obrocie gospodarczym.

Polska jest adresatem Rozporządzenia 1215/2012z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych.

Art. 8 ust. 2 Rozporządzenia wprowadza do polskiego systemu prawnego pojęcie powództwa gwarancyjnego oraz interwencyjnego.

Polska - brak zastrzeżenia

Polska nie należy do grupy Państw, które złożyły zastrzeżenie co do obowiązywania art. 8 ust. 2 Rozporządzenia, tym samym sąd polski jest zobowiązany do przyjęcia powództwa opartego na roszczeniu gwarancyjnym, nawet jeżeli wg reguł ogólnych brak jest jurysdykcji krajowej sądów polskich.

Czym jest powództwo gwarancyjne i interwencyjne

Instytucja powództwa gwarancyjnego oraz interwencyjnego znana jest romańskiej kulturze prawnej.

Na wypadek sporu pomiędzy kupującym a odkupującym, sprzedający może zostać „przypozwany w formie powództwa” w postępowaniu przed sądem, przed którym toczy się postępowanie pomiędzy kupującym a odkupującym.

Przykład:

Polski producent wołowiny zawarł umowę handlową z francuskim hurtownikiem. Hurtownik odebrał wyroby własnym transportem z Polski.

Następnie francuski hurtownik sprzedał towar portugalskiemu przetwórcy wołowiny i dostarczył produkt do Portugali.

W wołowinie znaleziono ślady koniny.Portugalski przetwórca wołowiny pozwał francuskiego hurtownika przed sądem portugalskim.

Strony umowy, tj. polski producent wołowiny oraz francuski hurtownik nie dokonały zapisu na sąd właściwy.

Właściwość sądu wg zasad ogólnych

Portugalski przetwórca wołowiny może pozwać francuskiego hurtownika przed sądem portugalskim a to z tego względu, że w Portugali miało miejsce spełnienie świadczenia, tj. przekazanie towaru przez francuskiego hurtownika portugalskiemu przetwórcy.

Ponieważ francuski hurtownik odebrał towar od polskiego producenta w Polsce, to wg zasad ogólnych sądy polskie są właściwe dla rozstrzygania sporów pomiędzy polskim producentem a francuskim hurtownikiem.

Właściwość dla roszczeń z powództwa gwarancyjnego i interwencyjnego

Art. 8 ust. 2 Rozporządzenia 1215/2012 otwiera jurysdykcję sądu portugalskiego, przed którym toczy się proces z powództwa przetwórcy portugalskiego przeciwko francuskiemu hurtownikowi, dla powództwa francuskiego hurtownika przeciwko polskiemu producentowi.

Oznacza to, że pomimo, iż sąd portugalski nie jest wg zasad ogólnych właściwy do rozstrzygania sporów pomiędzy polskim producentem a francuskim hurtownikiem to na podstawie art. 8 ust.2 Rozporządzenia 1215/2012 staje się właściwy.

Francuski hurtownik może „przypozwać w formie powództwa” polskiego producenta i a wydany w procesie toczącym się pomiędzy francuskim hurtownikiem a portugalskim przetwórcą wyrok jest wiążący dla polskiego producenta i podlega wykonaniu w Polsce.

Austria i Niemcy – jest zastrzeżenie

Austria oraz Niemcy złożyły zastrzeżenie co do obowiązywania art. 8 ust. 2 Rozporządzenia. Oznacza to, że w sporach toczonych przed sądami austriackimi oraz niemieckimi art. 8 ust. 2 Rozporządzenia nie znajduje zastosowania.

Przykład:

Polski producent systemów oświetleniowych sprzedał austriackiemu hurtownikowi swoje produkty i dostarczył je własnym transportem do Austrii.

Austriacki hurtownik odsprzedał systemy oświetleniowe włoskiej firmie budowlanej.

Pomiędzy austriackim hurtownikiem a włoską firmą budowlaną doszło do sporu, przy czym właściwym do rozpatrzenia sporu jest na mocy zapisu Sąd Handlowy w Wiedniu. 

Hurtownik austriacki nie może „przypozwać w formie powództwa” polskiego producenta w sporze przed Sądem Handlowym w Wiedniu, bowiem Austria złożyła zastrzeżenie i tym samym art. 8 ust. 2 Rozporządzenia nie znajduje zastosowania w sporach zawisłych przed sądami austriackimi.

Hurtownikowi austriackiemu pozostaje jedynie przypozwanie polskiego producenta w sporze toczonym pomiędzy austriackim hurtownikiem a włoską firmą budowlaną.

Praktyczna wskazówka

Na podstawie art. 8 ust. 2 Rozporządzenia 1215/2012 kupujący może „przypozwać w formie powództwa” sprzedającego, jeżeli przeciwko kupującemu zostało przez odkupującego wniesione powództwo z tytułu wady rzeczy.

Jeżeli kupujący „przypozwie w formie powództwa” sprzedającego, wówczas wyrok wydany w sporze pomiędzy odkupującym a kupującym jest wiążący dla sprzedającego i jest wykonalny w państwie, w którym sprzedający ma swoją siedzibę.

Oznacza to, że nie należy lekceważyć doręczonego do Polski „przypozwania w formie powództwa”, bowiem ta forma przypozwania może za sobą pociągać niebezpieczeństwo wydania przeciwko przypozwanemu wyroku wykonalnego w Polsce.

By uchronić się przed niebezpieczeństwem „przypozwania w formie powództwa” zalecam dokonać zapisu na sąd konkretnego państwa.

W powyższym przykładzie z producentem wołowiny, wystarczającym dla wyłączenia właściwości sądu portugalskiego jest dokonanie zapisu na sąd polski lub sąd francuski.

W przypadku takiego zapisu sąd portugalski nie jest właściwy do wydania wyroku przeciwko polskiemu producentowi.

W sporach toczonych przed sądami niemieckimi oraz austriackimi zasady opisane w art. 8 ust. 2 Rozporządzenia 1215/2012 nie znajdują zastosowania.