Prawo handlowe międzynarodowe

We wpisie O powództwie gwarancyjnym i interwencyjnym w międzynarodowym obrocie handlowym z dnia 28.03.2016 opisywałem problematykę powództwa gwarancyjnego oraz interwencyjnego w postaci „przypozwania w formie powództwa”.

Wskazałem również, że instytucja powyższa nie znajdzie zastosowania w sporach tocznych przed sądami niemieckimi i austriackimi.
Ponieważ Austria oraz Niemcy złożyły zastrzeżenie do art. 8 ust. 2 Rozporządzenia 1215/2012 „przypozwanie w formie powództwa” przed sądami austriackimi lub niemieckimi jest niedopuszczalne.

W zamian „przypozwania w formie powództwa” austriacki oraz niemiecki kodeks postępowania cywilnego „oferuje” instytucję przypozwania obecną także w polskim kodeksie postępowania cywilnego.

Przykład:

Polski producent wołowiny sprzedał swojemu duńskiemu klientowi, firmie handlowej, 50 ton mięsa. Duńska firma handlowa odsprzedała mięso swojemu klientowi, niemieckiemu producentowi gotowych wyrobów spożywczych.

W ramach przeprowadzonej w związku z tzw. „skandalem z koniną” przez niemiecki Urząd Weterynaryjny kontroli, badanie wykazało niezadeklarowane ślady koniny w mięsie wołowym.

Niemiecki producent pozwał duńską firmę handlową przed Sądem Krajowym w Hamburgu o odszkodowanie. Duńska firma handlowa przypozwała polskiego producenta.

Polski pełnomocnik duńskiej formy handlowej zawezwał polskiego producenta przed sądem polskim do próby ugodowej.

Strony umowy tj. polski producent wołowiny oraz duńska firma handlowa nie dokonały wyboru prawa ani nie wyłączyły stosowania Konwencji o przedawnieniu w międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 14 czerwca 1974 r.

W relacji pomiędzy polskim producentem wołowiny a duńską firmą handlową obowiązuje prawo polskie.

Przypozwanie, to jeszcze nie pozew

Przypozwanie jest znaną zarówno polskiemu jak i niemieckiemu oraz austriackiemu prawu postępowania cywilnego instytucją, za pomocą której pozwany (tutaj: duńska firma handlowa) powiadamia osobę trzecią (tutaj: polskiego producenta wołowiny), w stosunku do której na wypadek przegrania procesu będą jej przysługiwały roszczenia odszkodowawcze, do przystąpienia do sporu po stronie pozwanej i wspieranie jej w postępowaniu wytoczonym przez powoda (tutaj: niemiecki producent wyrobów spożywczych).

Przypozwanie nie jest pozwaniem, oznacza to że w postępowaniu przeciwko duńskiej firmie handlowej nie może być wydany wyrok przeciwko polskiemu producentowi wołowiny.

Reagować czy nie reagować, oto jest pytanie

Z okoliczności, że w postępowaniu przeciwko pozwanemu (duńskiej firmie handlowej) nie może być wydany wyrok przeciwko osobie trzeciej (producentowi wołowiny), nie wynika jeszcze, że przypozwanie nie wywołuje żadnych skutków prawnych i można je zlekceważyć.

Związanie dokonanymi przez sąd ustaleniami

Ustalenia faktyczne dokonane przez sąd w toczącym się pomiędzy powodem (niemiecki producent wyrobów spożywczych) a pozwanym (duńska firma handlowa) są wiążące dla przypozwanego (polski producenta wołowiny).

Polski producent wołowiny nie będzie mógł w kolejnym procesie wytoczonym mu przez duńską firmę handlową powoływać się na okoliczności faktyczne, które mają podważać roszczenie duńskiej firmy handlowej.

Sąd, przed którym będzie się toczyć postępowanie z powództwa duńskiej firmy handlowej przeciwko polskiemu producentowi wołowiny jest związany ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez sąd, który orzekał w sprawie z powództwa niemieckiego producenta wyrobów spożywczych przeciwko duńskiej firmie handlowej.

Przerwanie biegu przedawnienia

W przypadku obowiązywania niemieckiego prawa materialnego (niemieckiego kodeksu cywilnego) przypozwanie przerywa bieg terminu przedawnienia.

Oznacza to, że rozpoczęty bieg terminu przedawnienia w odniesieniu do roszczeń odszkodowawczych duńskiej firmy handlowej w stosunku do polskiego producenta ulegnie przerwaniu.

W przypadku obowiązywania prawa austriackiego, bieg terminu przedawnienia nie ulega przerwaniu.

Jak wskazałem w moim wpisie Przedawnienie roszczeń wg Konwencji Nowojorskiej z dnia 5.02.2016 r. Polska przystąpiła do Konwencji Nowojorskiej z 1974 r. o przedawnieniu w międzynarodowej sprzedaży i tym samym Konwencja Nowojorska stała się integralną częścią polskiego systemu prawnego.

Wg art. 18 Konwencji Nowojorskiej przypozwanie przerywa bieg terminu przedawnienia.

Praktyczna wskazówka

Międzynarodowe prawo postępowania cywilnego oraz krajowe systemy prawa postępowania cywilnego znają różne instytucje mające na celu powiadomienie osoby trzeciej o toczącym się postępowaniu i włączeniu tych osób trzecich do zawisłego procesu.

Systemy prawne wywodzące się z kręgu romańskiej kultury prawa znają instytucję „przypozwania w formie powództwa”. Instytucja „przypozwania w formie powództwa” obca jest polskiemu, austriackiemu oraz niemieckiemu prawu postępowania cywilnego.

Ustawodawcy polski, austriacki oraz niemiecki zdecydowali się na wprowadzenie instytucji przypozwania.

Jeżeli polskiemu przedsiębiorcy zostanie doręczone „przypozwanie w formie powództwa” oznacza to, że w postępowaniu tym sąd może wydać wyrok, który będzie bezpośrednio wykonalny przeciwko polskiemu przedsiębiorcy.

Jeżeli polskiemu przedsiębiorcy zostanie doręczono „przypozwanie” oznacza to, że wyrok jako taki nie może stanowić tytułu egzekucyjnego ale ustalenia dokonane przez sąd w wyroku sąd wiążące dla sądu, który rozstrzygać będzie w kolejnym postępowaniu przeciwko polskiemu przedsiębiorcy.

Zarówno w przypadku doręczenia „przypozwania w formie powództwa” jak i „przypozwania” należy podjąć działania zmierzające do aktywnego udziału w postępowaniu sądowym.