Prawo handlowe międzynarodowe

O przypozwaniu w sporach z międzynarodowej umowy sprzedaży pisałem już w moim wpisie z dnia 10.05.2016 r.

Napomknąłem również o skutkach przypozwania na bieg terminu przedawnienia. Niniejszym wpisem przedstawiam szerzej problematykę wpływu przypozwania na przerwanie biegu przedawnienia roszczeń.

Jak już podnosiłem w moich wpisach z 5.02.2016, 10.05.2016 oraz 2.06.2016 Polska przystąpiła do Konwencji o przedawnieniu w międzynarodowej sprzedaży towarów w Nowym Jorku dnia 14 czerwca 1974 r. i tym samym Konwencja, stając się częścią składową polskiego systemu prawnego, wyłączyła stosowanie przepisów kodeksu cywilnego w zakresie przedawnienia roszczeń z międzynarodowej umowy sprzedaży.

W Konwencji Nowojorskiej uregulowane są instytucje prawne, nieznane kodeksowi cywilnemu, które przerywają bieg terminu przedawnienia.

We wpisie z dnia 2.06.2016 zajmowałem się opisaną w art. 19 Konwencji Nowojorskiej instytucją przerywającą bieg terminu przedawnienia i dokonałem krytycznej oceny wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23.07.2015 roku o sygnaturze akt sprawy I ACa 368/14.

Niniejszy wpis poświęcam art. 18 Konwencji, który wprowadza do polskiego sytemu prawnego instytucję nieznaną polskiemu prawu krajowemu, tj. ani kodeksowi cywilnemu ani kodeksowi postępowania cywilnego a znajdującą zastosowanie w sporach wynikających z międzynarodowej umowy sprzedaży towarów.

Pisemne powiadomienie o wszczęciu postępowania sądowego

Art. 18 Konwencji Nowojorskiej reguluje przerwanie biegu przedawnienia roszczeń odszkodowawczych kupującego w stosunku do sprzedającego, w sytuacji, w której kupujący został pozwany przez dalszego nabywcę o odszkodowanie z powodu niezgodności towaru z umową.

Przykład:

Polski producent wyrobów stalowych sprzedał niemieckiemu hurtownikowi swoje produkty. Strony ustaliły detalicznie właściwości fizyko –chemiczne stali.

Niemiecki hurtownik odebrał towar własnym transportem z Polski a także dokonał zapłaty w ustalonym umownie terminie.

Niemiecki hurtownik odsprzedał produkty swojemu klientowi, niemieckiej firmie budowlanej.

Niemiecka firma budowlana podnosi, że sprzedana stal nie wykazuje właściwości, jakie zostały ustalone w umowie i odmówiła dokonania zapłaty oraz wezwała niemieckiego hurtownika do wymiany towaru na wolny od wad oraz zapłacenia odszkodowania.

Niemiecki hurtownik odrzucił roszczenia firmy budowlanej.

Niemiecki hurtownik pozwał przed sądem niemieckim firmę budowlaną o zapłatę ceny sprzedaży a niemiecka firma budowlana pozwała pozwem wzajemnym niemieckiego hurtownika o zapłatę odszkodowania.

Niemiecki hurtownik przypozwał polskiego producenta i wezwał go do przyłączenia się do postępowania po swojej stronie.

W umowie pomiędzy polskim producentem oraz niemieckim hurtownikiem strony dokonały wyboru prawa polskiego.

Mój klient – polski producent wyrobów stalowych – pyta, kiedy przedawnią się roszczenia niemieckiego hurtownika w stosunku do niego.

Długość terminu przedawnienia oraz początek biegu terminu

Jak już pisałem w moim wpisie z dnia 5.02.2016 termin przedawnienia roszczeń z międzynarodowej umowy sprzedaży wynosi 4 lata.
Bieg terminu rozpoczyna się z chwilą wydania towaru.

Przypozwanie a przerwanie biegu przedawnienia ...

Zgodnie z art. 18 ust. Konwencji Nowojorskiej, gdy postępowanie zostało wszczęte przez odkupującego (niemiecka firma budowlana) przeciwko kupującemu (niemiecki hurtownik), termin przedawnienia przewidziany w niniejszej konwencji przerywa swój bieg w odniesieniu do roszczenia kupującego (niemiecki hurtownik) przeciwko sprzedającemu (polski producent wyrobów stalowych), jeżeli kupujący (niemiecki hurtownik) powiadomi sprzedającego (polski producent wyrobów stalowych), w formie pisemnej, w ciągu tego okresu, że postępowanie zostało wszczęte.

Stosownie do powyższego, Konwencja Nowojorska wprowadza instytucję przerwania biegu terminu przedawnienia na skutek powiadomienia o toczącym się postępowaniu. Instytucja ta jest nieznana polskiemu kodeksowi cywilnemu.

W świetle Konwencji Nowojorskiej wystarczającym dla przerwania biegu przedawnienia jest pisemne powiadomienie sprzedającego (polskiego producenta wyrobów stalowych) przez kupującego (niemiecki hurtownik) o wszczętym przeciwko kupującemu postępowaniu.

W powyższym stanie faktycznym kupujący (niemiecki hurtownik) został pozwany przez odkupującego (niemiecka firma budowlana).

Kupujący (niemiecki hurtownik) przypozwał sprzedającego (polskiego producenta wyrobów stalowych) i wezwał go do przystąpienia do sporu po jego stronie. Tym samym kupujący (niemiecki hurtownik) poinformował sprzedającego (polskiego producenta wyrobów stalowych) o toczącym się postępowaniu.

Nie może ulegać najmniejszej wątpliwości, że przypozwanie zadość uczyni wymogowi formy pisemnej i tym samym bieg terminu uległ przerwaniu.

... a jednak nie przerywa?

Powiadomienie o wszczętym postępowaniu przerywa bieg terminu przedawnienia ale tylko w okresie trwania postępowania z powództwa odkupującego (niemiecka firma budowlana) przeciwko kupującemu (niemiecki hurtownik).

Art. 18 ust. 3 Konwencji wprowadza nieznane prawu cywilnemu rozwiązanie legislacyjne.

Mianowicie, gdy postępowanie z powództwa odkupującego (niemiecka firma budowlana) przeciwko kupującemu (niemiecki hurtownik) zostało zakończone, bieg przedawnienia roszczenia kupującego (niemiecki hurtownik) przeciwko sprzedającemu (polski producent wyrobów stalowych) nie będzie uważany za przerwany lecz kupujący (niemiecki hurtownik) będzie uprawniony do wystąpienia z roszczeniem, dodatkowo, w ciągu jednego roku od daty, w której postępowanie zostało zakończone, jeżeli w tym czasie termin przedawnienia upłynął lub pozostało do jego upływu mniej niż jeden rok.

Wytoczenie przez niemiecką firmę budowlaną (odkupującego) powództwa przeciwko kupującemu (niemieckiemu hurtownikowi) a następnie powiadomienie sprzedającego (polskiego producenta wyrobów stalowych) na piśmie o toczącym się postępowaniu ma ten skutek, że na czas toczącego się postępowania bieg terminu przedawnienia roszczeń niemieckiego hurtownika do polskiego producenta ulega przerwaniu.

Po zakończeniu postępowania uważa się, że bieg terminu nie uległ przerwaniu lecz Konwencja nadaje kupującemu prawo do wniesienia powództwa przeciwko sprzedającemu do wniesienia pozwu w ciągu roku od zakończenia postępowania.

Praktyczna wskazówka

Jeżeli kupujący został pozwany przez odkupującego, to pisemne powiadomienie sprzedającego o toczącym się postępowaniu jest wystarczające dla przerwania biegu przedawnienia.

Jeżeli kupujący czeka z wniesieniem powództwa przeciwko sprzedającemu do zakończenia postępowania, to po zakończeniu postępowania będzie mógł jeszcze w okresie jednego roku wnieść pozew przeciwko sprzedającemu.

Powyższe rozwiązanie legislacyjne ma na celu ochronę kupującego przed grożącym przedawnieniem się jego roszczeń przeciwko sprzedającemu.

W powyższej sprawie, w wyniku przypozwania polskiego producenta wyrobów hutniczych bieg terminu przedawnienia uległ do czasu zakończenia postępowania przed sądem w Niemczech przerwaniu a po zakończeniu tego postępowania niemiecki hurtownik będzie mógł w okresie jednego roku pozwać polskiego producenta nie narażając się na zarzut przedawnienia.